چینی ها میل به فعالیت در بازار خاویار هستند؛ بازاری که قسمت زیادی از آن به علت محصول با کیفیت ایرانی در دست تولیدکنندگان کشور ما می باشد. البته رئیس سازمان شیلات میگوید کیفیت خاویار ایرانی نمیگذارد چینی ها بازار ایران را تصاحب نمایند، ولی تجربههای گذشته حاکی از آن است که مسامحه و سوء مدیریت در این حوزه میتواند به ضرر ایران باشد. چینیها به تولید اجناس و کالاهای ارزان قیمت مشهورند. هر چند در ببیشتر موارد این تولیدات کیفیت لازم را ندارد، ولی قیمت پایین آن باعث میشود مشتریان خاص خود را داشته باشند. این موضوع سرانجام به ضرر کشورهایی تمام میشود که قسمتی از صادرات خود را محصولات انحصاری میدانند. تا چند سال قبل زعفران، پسته، فرش و چند محصول دیگر تنها با نام ایران شناخته می شد، ولی حالا نمونههای خارجی این محصولات هم موجود می باشد. در مورد زعفران زمانی شاهد صادرات خام این ادویه گران بها بودیم و در ادامه پیاز زعفران به کشورهایی مثل چین قاچاق شد و آنها توانستند نمونهای از این محصول را پرورش دهند. نمونه دیگر فرش ایرانی است که با کپی کردن نقشههای آن توسط چینی ها به خطر افتاد . چینیها در تلاش هستند و حال نیز به دنبال تصاحب جایگاه ایران در حوزه تولید خاویار رفتهاند. هر چند نمی شود کشور و دولتی را برای تولید یک محصول مورد مواخذه قرار دهیم ، ولی میتوان با اتخاذ سیاستها جلو ضرر و زیان را بگیریم. ماهی خاویار یا تاسماهی نامی است که به بعضی از ماهیان خانواده تاسماهیان (Acipenseridae) گفته می شود که در کل حدود ۲۸ گونه دارد. فیلماهی، اوزون برون، تاسماهی ایرانی، تاسماهی روسی و ماهی شیب از مهمترین انواع ماهیان خاویاریمی باشند . خزر یکی از اصلیترین زیستگاههای ماهی خاویاری است، ولی این دریا مرز مشترک ایران و چند کشور دیگر است. در سالهای اخیر بهرهبرداری از خزر همواره مورد مناقشه کشورهای ذینفع بوده است. این بهرهبرداری در عرصههای گوناگون اتفاق افتاده و علاوه بر برداشت منابع زیرزمینی به صید و شکار نیز مربوط گشته است. صید در دریای خزر از اهمیت زیادی برخوردار است. این دریا متصل به آبهای آزاد نیست و به همین دلیل عدم رعایت ضوابط صید میتواند مشکلات بسیاری از جمله نابودی گونههای دریایی را ایجاد کند. فصل صید زمانی است که ماهیها دوران تخمگذاری خود را به پایان برسانند. به رغم این باز هم کشورهای همسایه خزر این قواعد را رعایت نمیکنند و برای دریافت سود بیشتر اقدام به صید ماهی در فصل تخمگذاری میکنند که مشکلات زیادی را به وجود میآورد.
تمدید ممنوعیت صید خاویار
رئیس سازمان شیلات از تمدید ممنوعیت صید خاویار از دریای خزر خبر داد و اظهار کرد: هفته گذشته در اجلاس با روسایجمهور پنج کشور حاشیه دریای خزر، توافقاتی مبنی بر ممنوعیت صید خاویار تا پایان سال ۲۰۱۸ انجام شد. حسن صالحی افزود: در سال ۲۰۱۸، مجددا مقدارذخایر ماهیان خاویار مورد بررسی قرار گرفته است و سپس مقامات شیلات کشورهای حاشیه دریای خزر تصمیمات لازم را اتخاذ می نمایند. وی همچین افزود:با توجه به ممنوعیت صید، پرورش ماهیان خاویاری در دستور کار قرار دارد به طوریکه سال گذشته سه تن خاویار پرورشی و دو تن گوشت ماهیان خاویاری تولید شد که انتظارداریم تا پایان برنامه ششم توسعه، میزان تولید خاویار پرورشی و گوشت این ماهیان به ۲۰ تن برسد. طبق گفته این مقام مسئول، ۵۰ تا ۶۰درصد خاویار پرورشی در داخل مصرف و مابقی آن به بازارهای هدف صادر میگردد. معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه تلاش سازمان شیلات حفظ شهرت و آوازه خاویار ایرانی در دنیاست،گفت: اکنون بیش از ۸۰ مزرعه خاویار پرورشی ماهی در کشور موجود می باشد که جهت داشتن آینده روشن تولید و صادرات این ماهیان، گسترش این مزارع در دستور کار قراردارد. رئیس سازمان شیلات در پاسخ به این سوال که بعضی کارشناسان اعتقاد دارند که چینیها جای ما در تولید خاویار را گرفتند،افزود: با وجود اینکه کیفیت خاویار ایرانی در دنیا منحصر به فرد است بنابراین امکان رقابت سایر رقبا مانند چین از نظر کیفیت با خاویار ایرانی وجود ندارد.اوافزود: کشورهای اروپا و آمریکای شمالی که در گذشته خاویار دریای خزر را مصرف میکردند، هم اکنون برای تولید خاویار پرورشی تمایل به سرمایهگذاری نیز دارند که این موضوع بیانگر کیفیت بالای خاویار ایرانی می باشد.
۱۱ هزارتن تیلاپیا وارد شد
صالحی در مورد آخرین وضعیت واردات تیلاپیا گفت: سال گذشته در مجموع ۴۰ تا ۴۵ هزارتن ماهی به کشور وارد شد که ۱۱ هزارتن از این واردات تیلاپیا بوده است . این مقام مسئول با بیان اینکه تن ماهیان مورد نیاز کارخانههای کنسرو سازی بالاترین میزان واردات را دارد،بیان کرد: طبق این موضوع، مجموع واردات ماهیان خوراکی به کمتر از ۱۸ هزارتن خواهد رسید.او اجرای سیاست تبادل کالا به کالا را موضوع مهم در کاهش واردات تیلاپیا عنوان کرد وگفت: سازمان شیلات با اجرای این سیاست از سال آینده در ازای صادرات پنج کیلو قزلآلا معادل یک کیلو تیلاپیا وارد نماید. معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: در سه سال گذشته با سازمان محیطزیست توافقاتی مبنی بر پرورش تیلاپیا در داخل انجام گرفت که بر همین اساس ۱۰ مزرعه در بافت یزد در ماههای آینده فعالیت خود را آغاز خواهند نمود. رئیس سازمان شیلات در پاسخ به سوال دیگری که به نظرتولیدکنندگان داخلی واردات تیلاپیا ضربه مهلکی به بازار قزل آلا وارد ساخته است،گفت: با توجه به بازار متفاوت قزل آلا با تیلاپیا، جایگزینی آن در سبد خانوار غیر ممکن می باشد.