فقط در یک پرونده شناسایی شده، قاچاقچیان طی 2 سال گذشته توانستند بیش از ۱۲۰۰ میلیارد ریال کالا وارد کشور کنند و گمرک هوشمند نتوانست جلوی قاچاق را بگیرد.
بعد از انتشار خبر شناسایی و کشف ۱۱۲۸ کانتینر کالای قاچاق از گمرک شهید رجایی بندرعباس توسط وزارت اطلاعات، خبرنگار فارس به جزئیات و ابعاد بیشتری از این باند قاچاق سازمان‌یافته دست پیدا کرد.
طبق این اطلاعات تعداد اسناد مجعول این پرونده بزرگ ۶۸۸ گواهی مبدأ جعلی، تعدادی فاکتور خرید و عدل‌بندی بوده است.
روش انجام شده در این جریان متوالی ورود کالاهای قاچاق از گمرک شهید رجایی به این صورت بوده است که ترخیص‌کار محموله‌ها اسناد لازم جهت اظهار گمرکی را در بندرعباس جعل و در سامانه گمرکی بارگذاری کرده است.
این اسناد دارای فاکتور خرید، عدل‌بندی و گواهی مبدأ بوده است و از طریق این اسناد به‌جای اظهار کالای دارای مأخذ بالاتر،کالای دارای مأخذ کمتر را اظهار می نموده است.
طبق این اطلاعات جعل شده اسناد سابقه جعل اسناد گمرکی در سال‌های گذشته را نیز داشته است . در همین رابطه یک نفر ترخیص‌کار و سه نفرجعل کننده بازداشت شده‌اند.
آسیب‌شناسی قاچاق بزرگ انجام شده حاکی از آن است که همچنان اتصال سامان گمرک به بنادر به درستی انجام نمی شود،با اینکه تفاهم‌نامه سال ۹۵ برای اتصال این دو ارگان منعقد گردیده بود.
همچنین امکان بارگذاری اسناد مجعول برای اظهارخلاف واقع در سامانه جامع گمرکی وجود دارد. در واقع گمرک اظهار بازرگان را با اطلاعات بارنامه و قبض انبار دریافتی از سازمان بنادر را به صورت سیستمی کنترل نمی‌کند لذا احتمال وقوع چنین مواردی بسیاربالا است و این اولین باری نیست که متخلفان ازاین ضعف یادشده حداکثر بهره‌برداری را میکنند.
ارزش تقریبی کالاهای قاچاق تقریبا ۱۲۰۰ میلیارد ریال بوده و بیشتر از هزار کانتینر از این کالا‌ها طی سال‌های ۹۴ و ۹۵ خارج گردیده و فقط بخش کوچکی از آن کشف شده است.
در سال ۹۵ نیز ماجرای قاچاق مربوط به ۱۱۹ کانتینر کاغذ دیواری و ۱۶۰ کانتینر لوازم آشپزخانه در گمرک هرمزگان دقیقا به خاطر همین ضعف رخ داده است.
یکی از پروانه‌های الکترونیکی این پرونده بزرگ قاچاق کاملا مشخص می کند که افراد با جعل اسناد چطور اقدام به ورود کالا بدون هیچ مشکلی می نمایند. مستندات حاکی از آن است که با وجود اینکه این کالا در مسیر زرد (یعنی ارزیاب از کالا بازدید کرده) عبور کرده، بازهم مسیر تشریفات قانون را دور زده است.
بر این اساس اسناد ذیل که معروف به گواهی مبدا است نشان می‌دهد که به راحتی توسط جاعلان، جعل شده و سامانه هوشمند گمرک هم نتوانسته برای این موضوع کاری انجام دهد.
در ضمن نامه دستور ترخیص کالا از کشتی و تخلیه آن نیز جعل شده می باشد و هرآنچه در اختیار گمرک قرار گرفته تعدادی سند جعلی است.
گمرک قبلا اعلام کرده بود برای مبارزه با تخلفات در مرحله نخست اطلاعات اظهاری صاحب کالا یا نماینده قانونی وی را با اطلاعات بارنامه، مانیفست، بیمه، ثبت سفارش، قبض انبار، مجوزهای سازمان‌های همکار، گواهی مبدا، فاکتور خرید، عدل بندی، نظر ارزیاب و کارشناس به صورت هوشمند و کاملا الکترونیکی در سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی تطبیق می‌دهد و در صورت بودن هرنوع مشکلی در هر مرحله روند تشریفات گمرکی به صورت خودکار قفل میگردد.
