خطوط کشتی رانی منظم:
خطوط کشتی رانی، به شرکت‌هایی گفته میشود که، دارای کشتی، وهمچنین برنامه‌ی منظم حمل می باشند، وبین بنادر معینی، رفت وآمد دارند.که درخطوط منظم، کشتی، دریک مسیر تعیین شده ، و با زمان مشخص واز قبل تعیین‌شده، کالاویامسافرراحمل می‌کند.
اساسی ترین بخش سازمانی در اینگونه شرکت‌ها، اداره‌ی خط است، که معمولا، مسئولیت انجام عملیات و سودآوری خط، و برنامه‌ی رفت وآمد کشتی‌ها،کنترل نمایند‌گی‌ها، وحتی شعب خارج از کشور را برعهده دارد. اداره‌ی خط، وظیفه و کار مشکلی است، ونیازمند تبادل مقدار زیادی از اطلاعات، وهمچنین تهیه‌ی اسناد حمل، برای چندین محموله، درهرسفراست.
خطوط منظم کشتی‌رانی، حمل‌کننده عمومی بشمار می‌آیند، و این احتمال وجود دارد که عضو یک کنفرانس ویا اتحادیه کشتی‌رانی باشند.
خطوط کشتی‌رانی، برنامه‌ی زمانی خود را اطلاع میدهد و معمولا هر کالای مناسبی را اگر فضای خالی داشته باشد قبول می‌کند. در خطوط منظم باری بیشتر حمل ها به صورت کشتی‌های رو-رو، کانتینربر و کالای عمومی فعالیت میکنند.
ویژ‌گی‌های خطوط کشتی‌رانی منظم :
۱ـبنادرمبدا،ومقصد،ازقبل تعیین شده است.
۲ـ برنامه‌ی سفر،و همچنین زمان ورودوخروج به بنادر و به عموم اطلاع داده میشود.
۳ـ در خطوط منظم، تمامی فضای بارگیری، به یک صاحب کالا، تعلق نمیگیرد، بلکه کالاهای مختلف، متعلق به صاحبان کالا، محوطه انبارهای کشتی را، اشغال می نمایند.
۴ـ دریک مسیرمعین معمولا چند کشتی، متعلق به یک شرکت، فعال هستند، و هریک از آنها، با فاصله ی زمانی مشخص،بنادر تعیین شده را، تحت پوشش خود قرار میدهند.
۵ـ کشتی‌های خطوط، در بنادر مشخص، هم تخلیه و هم بارگیری را، انجام میدهند.
۶ـ هزینه‌های خطوط کشتی‌رانی، قاعدتا بیشتر از کشتی‌های اجاره‌ی سفری و زمانی است.بدین منظور خطوط کشتی‌رانی برای کاهش هزینه‌ها، تلاش میکنند تا، تعداد بنادر تحت پوشش خود را، کاهش دهند و به حداقل برسانند.
۷ـ گردانند‌گان خطوط کشتی‌رانی منظم، احتمال دارد صاحب کشتی، اجاره‌کننده‌ی کشتی و یا خریدار فضای بارگیری، برروی کشتی‌های خطوط دیگر باشند.
۸ـمشتریان خطوط کشتی‌رانی، فرستند‌گان کالامیباشند.
۹ـ فرستنده‌گان کالایا بارفرابر حمل‌کننده گان ویا صاحب کالا باشند.
ـ دربرابر کشتی‌های دارای برنامه‌ی منظم کشتی‌های گذری نیزهستند، که برنامه‌ی منظم و مشخصی ندارند، و بین بنادر مشخص،تردد نمی‌کنند. از این کشتی‌ها، بیشتر درزمان اجاره، یا اجاره‌ی دربست استفاده میشود.
اصطلاحات متداول در خطوط کشتی‌رانی منظم:
۱ـحمل‌کننده :
به فردی گفته میشود که درمقابل دریافت کرایه‌ی حمل، کالا ویا مسافر را، از مکانی به مکانی دیگر، حمل کند. حمل‌کننده، به دو زیرگروه:
الف)حمل‌کننده‌ی عمومی
ب)حمل‌کننده‌ی خصوصی
تقسیم میشود.
۲ـحمل‌کننده‌ی عمومی:
حمل‌کننده‌ی عمومی، در مسیرهای تحت پوشش خود، آگهی میدهد، و کالای هرشخصی را، که راضی به خرید خدمات حمل کننده باشد، حمل می‌کند. حمل‌کننده‌ی عمومی، مسئولیت کالا را، از زمان تحویل‌گیری، تا تحویل‌دهی، به‌عهده میگیرد. که حملکنندگان بدون کشتی حمل‌کننده‌ی عمومی نام دارند.
۳ـ حملکنندگان بدون کشتی:
خدمات کشتی‌رانی را، بدون دارا بودن کشتی ملکی، ارایه میدهند. به این صورت که، به نام فرستنده‌ی کالا، قسمتی از فضای کشتی را، از یک خطکشتی‌رانی دریافت میکنندو بعد از آن به‌عنوان حمل‌کننده کالا می‌فروشند.
حملکنندگان بدون کشتی، بارنامه‌ی مجزایی، از سوی شرکت خود، برای مشتری خود صادر میکنند که از نظرمشتری، حمل‌کننده واز نظرصاحب کشتی، فرستنده‌ی کالا میباشد.
۴ـحمل‌کننده‌ی خصوصی:
حمل‌کننده‌ای است که با مشتری وارد قرارداد معینی میشود، و احتمال دارد خود را، از برخی مسولیت‌ها، مبرا کند.
۵ـفرستنده‌ی کالا
به فردی گفته میشود که، کالا را برای خود، یا ازطرف شخص دیگری، برای حمل دریایی، ارسال می‌کند.
۶ـبارفرابر
بار فرابر، یک واسطه، درفرآیند خطوط حمل‌ونقل است که،انجام حمل کالای فرد دیگری را میدهد. خدمات بار فرابران، امکان دارد خیلی متنوع، و شامل موارد زیر باشد:
مشاوره، در خصوص مسیر، و یا روش حمل
ـرزرو برای کشتی یک حمل‌کننده
ـپرداخت کرایه‌ی حمل
ـتهیه و تنظیم اسناد گمرکی
ـترخیص کالا
ـبسته‌بندی
ـانبارداری
ـبیمه‌ی ترانزیت
ـحمل کالا
ـدسته‌بندی و باربندی کانتینر
:ICD
یک ترمینال کانتینری، درون مرزی است که،غیر از اسکله و دریا، کلیه امکانات یک ترمینال بندری، مانند گمرک، محوطه‌ی کانتینری، و همچنین مکانی برای باربندی کانتینرها رادارا میباشد. که به آن، بندر خشک نیز گفته میشود.
LCL:
به کانتینری می گویند که، کالاهای چندصاحب کالا، درآن جمع شده باشد.
FCL:
به کانتینری اطلاق میشود که، فقط دارای کالای یک صاحب کالا باشد.
CFS:
مکانی است در بندر که کالای عمومی، درون کانتینر، باربندی از آن تخلیه میشود.
IMS:
سیستم مدیریت اطلاعات.
B/L:
بارنامه
۱ـ:FCLیک کانتینر پر
منظور از FCL، زمانی است که فرستنده‌ی کالا، به اندازه‌ی یک کانتینر کامل، کالای قابل حمل دارد. دراین زمان یک کانتینر از خط کشتی‌رانی گرفته، آن‌را با کالای خود پرمینماید، و برای حمل، در اختیار شرکت کشتی‌رانی قرار میدهند.میشود.
از نظر حمل‌کننده، هرزمان کانتینر، توسط فرستنده‌ی کالا، بارگیری و بارچینی بشود، نه توسط شخص حمل‌کننده و یا پیمان‌کاران او FCL نامیده میشود. که از نظروی، فرقی نمی‌کند که نصف، یاحتی ربع کانتینری پر شده باشد.
به‌همین خاطر است که در بارنامه‌های صادره، برای FCL، جمله‌ی :توسط فرستنده بارچینی و بارشماری شده است لحاظ میشود این جمله، دارای اهمیت و ضرورت بسیار است.
:LCLکم‌ترازیک کانتنیر
زمانی که بارچینی، یا همان ، پرسازی کانتینر، توسط حمل‌کننده انجام شود. بدون در نظر گرفتن این‌که مقدار کالا، کم‌تر، یا برابر ظرفیت یک کانتینر است، و یا این‌که در کانتینر، کالای دیگری، به‌صورت مشترک، بارگیری شده است.
حتی در زمانیکه حمل‌کننده، قیمت یک کانتینر را، به‌حساب مشتری گذاشته باشد، ولی خودحمل کننده، آن را بارچینی و بارگیری کرده باشد، بازهم، LCL خوانده میشود. به همین دلیل است که اغلب،باعث سردرگمی، نسبت به این اصطلاح یا عبارت، می‌شوند.
۳ـ:CYمحوطه کانتینری:
بدین معنی است که، فضا یا محوطه‌ای درداخل پایانه یا بندر، برای قرار گرفتن کانتینرها وجود دارد، تا در زمان لزوم به کشتی بارگیری شوند، یا به مقصدهای داخلی فرستاده شوند.
CFS-4انبار یا ایستگاه کانتینرها:
این مکان،نظارت دارد بر انباری،که در آن‌جا محموله‌های متفرقه‌ی LCL ، به حمل‌کننده تحویل داده شده، تا برای صادرات، دردرون کانتینر قرارگرفته،ویا جهت تحویل به واردکننده، از کانتینر تخلیه میشود.
۵ـ FCL/LCL
زمانیکه فرستنده، محموله‌هایی را برای تحویل، به چند گیرنده، درکشور مقصد، در یک کانتینر ، بارگیری نموده، و در مقصد، آنها راجدا ، و به گیرنده‌های مختلف، تحویل میدهد. به عبارتی یک کانتینر پر درمقصد، تبدیل به چند محموله‌ی کم‌تر از یک کانتینر، میشود.
۶ـ LCL/FCL
هنگامی است که محموله‌های چندنفر فرستنده، در ایستگاه بارگیری و بارچینی، جمع‌آوری شده،بعد از بارگیری، در یک کانتینر ،برای یک نفر، گیرنده‌ی مشخص ارسال میشود.
۷ـ FCL/FCL
منظورکل محموله‌ی یک کانتینر است، که از طرف یک فرستنده، برای یک گیرنده مشخص، ارسال میشود، و این امکان را دارد که به‌صورت از:درب تا درب حمل گردد.
۸ـ BULK
کالای بسته شماره، به‌صورت پاندل، یا نگله‌های متفاوت
۹ـ :CAF
ضریب تعدیل نرخ ارز است، که از طریق درصدی، برای تبدیل اسعار مختلف به دلار، به‌کارگرفته میشود، و به کرایه‌ی حمل، اضافه میگردد.
۱۰ :FREE IN AND OUT
به این معنا است که مشتری یا فرستنده‌ی محموله، باید به غیر از کرایه‌ی حمل، هزینه‌های بارگیری در مبدا، و تخلیه در مقصد، را نیز، تقبل کند.
۱۱ـ :TRANSHIPMEMT تغییر وسیله‌ی حمل، یا ترابری
به معنی تعویض کشتی، در یک بندر میان‌راهی است، وگاها ، موجب ابهام وسردرگمی میشود. به همین دلیل لازم است که در این موارد،اول ، اصطلاح مدنظر، در متن بارنامه درج شود، تا مشکلی برای ادامه‌ی مسیر محموله ایجاد نشود.سپس این‌که، شخصی که قرار است هزینه‌ی این کار را تامین کند، حال چه متصدی حمل، خط کشتی‌رانی، ویا فرستنده باشد، مشخص گردد.
۱۲ـ – CSP CONTAINER SERVICE PORT
به بندری اطلاق میشود که عملیات حمل کانتینرهای پر، یا نیمه‌پر در آن‌جا صورت میگیرد.
۱۳ـ CONTAINER SERVICE TARIFF – CST تعرفه خدمات کانتینری
۱۴ـ CT – B/L COMBINED TRANSPORT B/L بارنامه‌ی حمل مرکب
۱۵ـ FEEDER SERVICE
خدمات تکمیل کننده حمل، که یا از یک مبدا داخلی،و یا بندر فرعی، به بندرگاه اصلی، و محل قرار گرفتن کشتی خط، ویاازخطوط فرعی، به خط اصلی.
۱۶ـ MERCHANT HAULAGE – MH
زمانی است که مشتری، میخواهد خود، حمل داخلی را قبول کند. کانتینر اختصاص‌یافته و مشخص شده را، از محوطه‌ی کانتینری کشتی‌رانی، تحویل گرفته،و پس از پرنمودن آن، با محموله‌ی خود، آن‌را به همان محل، و به هزینه‌ی خود، بازمی‌گرداند. این در صورتی است که یک فرصت زمانی، و تعرفه‌ی خدمات کانتینری وجود داشته باشد که توسط خط کشتی‌رانی، تعیین میشود.
۱۷ـ STANDARD INT’L TRADE CLASSIFICATION – SITC
این استاندارد طبقه‌بندی کالا، حسب معیارهای سازمان ملل، در مبادلات بین‌المللی، به‌منظور مقایسه و تحلیل اقتصادی کالاهای مبادله‌شده، برحسب طبقه‌ها، معین و تعریف گردیده است.
۱۸ـ SLOT جایگاه یا اشکاف
به معنای جایگاهی مشخص ، برای قرارگرفتن یک کانتینر، در کشتی است.
۱۹ـ STRIP
خالی‌کردن، کالا، از کانتینر، یا به عبارتی لخت‌کردن کانتینراز کالا
۲۰ـ STUFF
پرکردن ویا بارگیری کالا در کانتینر
۲۱ـ TANDUM
استفاده به طور همزمان ، از نیروی کشش دو جرثقیل، برای برداشتن کانتینر، یا نگله‌های سنگین، وهمچنین افزایش قدرت برداشت محموله.
۲۲ـ TCSP – THROUGH CONTAINER SERVICE PORT
بندرچندمنظوره‌ی کانتینری
که در این نوع از بندرها، سرویس‌های FCL و LCL ، به‌صورت مختلف انجام میپذیرد و دارای محوطه‌ی کانتینری وهمچنین ایستگاه بارچینی کانتینر هستند.
۲۳ـ TEU – TWENTY FOOT EQUIVALENT UNIT معادل واحد ۲۰ فوتی
معیار احتساب کانتینر. در این گونه محاسبه، که براساس کانتینر ۲۰ فوت است، محاسبه صورت میگیرد.
۲۴ـ THC – TERMINAL HANDLING CHARGES هزینه‌های کل جابه‌جایی در پایانه
منظوراز ترمینال، یا همان پایانه، تمام مجموعه‌ای است که، محل استقرار، جابه‌جایی، نگه‌داری، و بالاخره، تخلیه، یا بارگیری کانتینرها، در محوطه‌ی یک بندر است.
۲۵ـ :TRANSFERCHARGESهزینه‌های انتقال
به این صورت که هزینه‌های بارگیری، یا تخلیه‌ی کانتینر خالی، و پراست که، مشتری، خود حمل کانتینر، از محوطه‌ی کانتینری بندر، یا خط را، به انبار خویش، و بازگرداندن آن، به محل اولیه، به عهده دارد، و آن‌رابه صورت جدا پرداخت می کند.
۲۶ـ U.N. NUMBER
یعنی عددی است که به وسیله ی سازمان ملل متحد، برای طبقه‌بندی کالاهای خطرناک، در کتاب‌های IMO، اختصاص گرفته است.
